مهند خورشید؛ یک جامعه شناس و اسلام شناس اتریشی است که در ۶ سپتامبر ۱۹۷۲ در بیروت به دنیا آمد. وی استاد مرکز تحقیقات ادیان در دانشگاه مونستر است.
پدر بزرگ و مادربزرگ او از فلسطین به لبنان پناه بردند و سال ها بعد، پدر و مادر او از لبنان به عربستان سعودی مهاجرت کردند. مهند در عربستان به مدرسه رفت. از آنجایی که در عربستان سعودی آنان امکان و اجازه تحصیل در مدرسه را نداشتند، به پیشنهاد پدرشان به آموختن زبان آلمانی پرداختند تا بتوانند در آلمان تحصیل کنند. در آن زمان به دلیل آنکه هیچ تابعیتی نداشتند؛ نتوانستند تا ویزای آلمان را دریافت کنند و از این رو تصمیم به عزیمت به اتریش گرفتند.
او در سن ۱۸ سالگی یعنی در سال ۱۹۸۹ به وین آمد و به دانشگاه رفت و در رشته ی جامعه شناسی تحصیل کرد و پس از چهار سال تابعیت اتریش را دریافت کرد. در کنار تحصیلاتش در اتریش، مشغول به تحصیل در رشته ی الهیات در دانشگاه بیروت شد و در هر ترم برای امتحانات به بیروت مسافرت میکرد. وی در بیروت تحصیلات پایهی خود را در رشتهی الهیات به پایان رسانید.
مهند، از ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸ استادیار دانشگاه وین در رشته اسلام شناسی و آموزش دینی بود، و از سال ۲۰۰۷ به درخواست وزارت آموزش و پرورش اتریش، مسئولیت آموزش دبیرهایِ علوم دینی و اسلامی مدارس وین را بر عهده گرفت.
وی هم زمان با تدریس در دانشگاه و همکاری با وزارت آموزش و پرورش، در پروژه های تحقیقاتی گوناگونی در سراسر دنیا همکاری کرده است. تمرکز اصلی مهند خورشید بر روی اسلام در اروپا و فهم اروپا از اسلام است، وی معتقد است آموزش های دینی-اسلامی در مدارس در اروپا می jواند سهم به سزایی در زدودن اسلام هراسی در اروپا داشته باشد.
مهند در ده سال اخیر، مقالات متعددی را در موضوعات هرمونوتیک قرآنی، اسلام در اروپا، مهاجرت مسلمانان به اروپا و مسائل پیش روی آنان، و اسلام و عصر روشنگری در اروپا به رشته ی تحریر در آورده است.
مهند خورشید در سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸ امام یکی از مساجد کوچک در محله اوتاکرینگ وین نیز بود.
او پایان نامه ی دکتری خود را با عنوان: «آموزش علوم دینی در مدارس و معضلات مهاجرت و زندگی در جامعه های موازی- زاویه دید دبیرهای تعلیمات دینی اسلامی در مدارس عمومی» نوشته است. وی در این پژوهش با بیش از چهارصد دبیر تعلیمات اسلامی در وین و دیگر شهرهای اتریش به گفت وگو نشسته است و نتیجه ی این گفت وگوها را با مقایسه و تحلیل، به عنوان یک مدل برای آموزش تعلیمات دینی در مدارس اتریش معرفی می کند.
در اتریش با مدل پیشنهاد وی مخالفت های بسیاری شد؛ از این رو طرح وی نتوانست در مجلس رأی بیاورد.
انجمن مسلمانان اتریش در همان سال بر همگام بودن طرح وی با جامعه ی اتریش تأکید؛ و مخالفت های احزاب سیاسی با این طرح را به بهانه ی خطر شکل گیری گرایش های بنیادگرایانه، تهمتی به جامعه ی مسلمانان و محققان اسلامی دانستند.
مهند خورشید در پی همگام شدن اسلام در اتریش با ارزش های جامعه ی اتریشی، در سال ۲۰۱۲ کتاب «اسلام بخشنده است» را منتشر کرد.
وی در این کتاب از یک اسلام به روزرسانی شده و مدرن صحبت به میان میآورد و دین اسلام را دینی انسانی، که نشانی از قدرت و لطف خداوندی است معرفی می کند.
او قرآن را کتابی متعلق به قرن هفتم می داند و معتقد است که یک به یک جملات و عبارات آن لزوماً با زندگی امروزی سازگاری ندارد. وی طرفدار رسیدن به یک تفسیر تاریخی- انتقادی از قرآن است و تأکید دارد که در این تفسیر، تمامی سخنان و پیام های اصلی حضرت رسول(ص) بر قوت خود باقی خواهد ماند.
اواخر سال ۲۰۱۳ انجمن های اسلامی اروپا به خصوص در حوزه ی آلمانی زبان، علیه خورشید تظاهرات می کنند و از تفسیر تاریخی- انتقادی وی به عنوان تحریف در اسلام یاد می کنند. آنان معتقد بودند که خورشید از حیث علوم الهیاتی مورد تأیید نیست؛ و وی در جایگاهی نیست که بخواهد وارد چنین تفسیرهایی در مورد قرآن و اسلام شود، و از آن پس بسیاری از گروه ها و انجمن های اسلامی در اتریش و آلمان پشتیبانی خود را از وی قطع کردند. وی بارها به مرگ تهدید شده است و از این رو پلیس آلمان محافظان مخصوص برای وی در نظر گرفته است.
او تاکنون چند کتاب نیز به رشته تحریر در آورده است که در ذیل به مروری کوتاه بر آنان می پردازیم :
۱- شریعت: سوء برداشتی از خداوند
۲- خداوند به انسانها معتقد است: با امداد از اسلام برای رسیدن به انسانیت گرایی
۳- همگی باهم - تعلیمات دینی اسلامی
۴- مسائل و مشکلات الهیات اسلامی در اروپا
۵- رابطه میان علو اسلامی و الهیات اسلامی
۶- الهیات بخشندگی: پرسش و پاسخ هایی از ماه نامهی کلام
نظر شما